Pytanie: Czy lekarz, który uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego może do nazwy praktyki zawodowej dodać oznaczenie „Klinika”?
Odpowiedź z dnia: 22-08-17
Na gruncie obowiązujących przepisów prawa nie jest to możliwe.
Na mocy przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1638 z późn. zm.) oznaczenie "klinika" zastrzeżone jest wyłącznie dla wskazanych w ustawie podmiotów, co siłą rzeczy stanowi istotne ograniczenie w zakresie możliwości używania przez podmioty lecznicze, ale również i praktyki lekarskie, oznaczenia „klinika”. Zgodnie z przepisem art. 89 ust. 6 ustawy o działalności leczniczej oznaczenia „klinika” albo „kliniczny” oraz „uniwersytecki” mogą używać wyłącznie udostępniający oraz jednostki organizacyjne udostępnione w trybie ust. 2 i 3. Z powyższego zapisu ustawy wynika, iż oznaczenia „klinika” mogą używać wyłącznie:
- podmioty lecznicze utworzone lub prowadzone przez uczelnię medyczną, wykonujące działalność leczniczą polegającą nie tylko na udzielaniu świadczeń zdrowotnych ale i na realizacji zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, oraz zobowiązane do realizacji zadań polegających na kształceniu przed – i podyplomowym w zawodach medycznych, w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, a które to podmioty udostępniają uczelni medycznej (na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej pomiędzy uczelnią medyczną, a konkretnym podmiotem wykonującym działalność leczniczą) jednostki organizacyjne niezbędne do prowadzenia kształcenia przed – i podyplomowego w zawodach medycznych,
- podmioty wykonujące działalność leczniczą inne niż określone w pkt 1, które udostępniają jednostki organizacyjne niezbędne do prowadzenia działalności, o której mowa w pkt 1,
- jednostki organizacyjne udostępnione (na podstawie umowy zawartej pomiędzy podmiotem wykonującym działalność leczniczą, a uczelnią medyczną) uczelni medycznej przez podmioty wykonujące działalność leczniczą, o których mowa w pkt 1 i 2 powyżej, a niezbędne do prowadzenia działalności obejmującej działalność leczniczą i kształcenie przed - i podyplomowe w zawodach medycznych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia (są to jednostki organizacyjne podmiotów leczniczych utworzonych lub prowadzonych przez uczelnię medyczną, które udostępnione są obligatoryjnie przez podmiot leczniczy uczelni medycznej, jak również jednostki organizacyjne pozostałych podmiotów wykonujących działalność leczniczą udostępnione na podstawie umowy zawartej z uczelnią medyczną).
Podsumowując powyższe, jeżeli podmiot leczniczy utworzony lub prowadzony przez uczelnię medyczną (ewentualnie inny podmiot wykonujący działalność leczniczą) podpisał umowę cywilnoprawną z uczelnią medyczną o udostępnieniu jednostki (jednostek) organizacyjnej niezbędnej do prowadzenia kształcenia przed - i podyplomowego w zawodach medycznych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, to podmiot ten może posługiwać się do oznaczenia swojej nazwy zwrotem „klinika”, „kliniczny” oraz „uniwersytecki”. Prościej mówiąc oznaczenie „klinika” jest zastrzeżona np. dla szpitali i oddziałów należących do uniwersytetów medycznych, które poza leczeniem zajmują się również kształceniem przyszłych lekarzy czy pielęgniarek, jak również dla innych placówek medycznych, nienależących wprawdzie do uczelni, ale zajmujących się kształceniem kadry medycznej i mających zawartą stosowną w tym względzie umowę z uczelnią medyczną.
Z wyjątkiem zatem podmiotów wprost wskazanych w ustawie, o których mowa powyżej, posługiwanie się w nazwie prowadzonej działalności gospodarczej oznaczeniem „klinika” uznać należy za niedopuszczalne. Posłużenie się oznaczeniem „klinika” w nazwie prowadzonej działalności gospodarczej wbrew przepisom w/w ustawy, uznane może zostać za wprowadzające pacjenta w błąd co do zakresu i rodzaju udzielanych świadczeń zdrowotnych, tudzież za niedozwoloną reklamę świadczonych usług medycznych (informacja niezgodna ze stanem faktycznym), co rodzić może konsekwencje w postaci wszczęcia przeciwko lekarzowi postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej. Dodatkowo przyjmuje się, że stosowanie tego oznaczenia w sposób sprzeczny z przepisami ustawy w określonych sytuacjach może być również postrzegane w kategoriach czynu wypełniającego znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej (jako że wprowadzające w błąd oznaczenie nazwy prowadzonej działalności może istotnie wpływać na zachowanie rynkowe pacjenta jako konsumenta).
Nadto w odniesieniu do omówionego wyżej zagadnienia podkreślenia wymaga, że co do zasady ustawa dopuszcza współpracę pomiędzy uczelnią medyczną i dowolnym podmiotem wykonującym działalność leczniczą, a więc zarówno z podmiotem leczniczym oraz praktyką zawodową. Nie mniej jednak w tym ostatnim przypadku, z uwagi na okoliczność braku wyodrębnienia jednostek organizacyjnych w praktykach zawodowych, nawiązanie takiej współpracy w mojej ocenie jest raczej niemożliwe.
Odpowiedzi udzielił/a: Radca prawny Katarzyna Bednarek