ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA LEKARZA ZA BŁĄD MEDYCZNY – ZMIANY W KODEKSIE KARNYM
Data dodania: 02-07-20
Autor: radca prawny Maria Rachwał-Frankowska
W dniu 24 czerwca 2020 r. w życie weszła tarcza antykryzysowa 4.0. W stosunku do objętej ustawą materii jej nazwa może wydawać się dość myląca, chodzi bowiem o ustawę z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowanych kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postepowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz. U. z 2020 r., poz. 1086).
Tarcza antykryzysowa 4.0. oprócz przepisów odnoszących się do skutków ekonomicznych COVID-19 wprowadza również liczne zmiany do innych ustaw. Dużym zaskoczeniem okazało się wprowadzenie zmian do Kodeksu karnego, a w szczególności nowelizacja art. 37a k.k. Zmiana ta dotyka również osób wykonujących zawody medyczne, w szczególności zaś lekarzy, zmieniając zasady odpowiedzialności karnej również w przypadkach błędów medycznych.
Celem nowelizacji była zmiana zasad wymierzania przez sądy kar za przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 8 lat. Do tego rodzaju przestępstw zaliczane są również te z art. 155 k.k. czy też z art. 160 § 1 lub 2 k.k. Czyli te przepisy, z których najczęściej kwalifikowane są błędy medyczne.
Dotychczas w każdej takiej sprawie sąd w miejsce kary pozbawienia wolności mógł orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności. Obecnie możliwe to jest tylko w okolicznościach, w których wymierzona kara nie byłaby surowsza od roku. Dodatkowo, w nowym stanie prawnym karę wolnościową sąd może orzec jedynie, gdy jednocześnie orzeka środek karny, środek kompensacyjny lub przepadek. Wcześniej ustawodawca nie warunkował orzeczenia kary grzywny albo ograniczenia wolności od zastosowania dodatkowych rozstrzygnięć. W przypadku lekarzy czy lekarzy dentystów, jedynym pozostającym w związku z popełnionym czynem środkiem karny jest zakaz wykonywania zawodu. Prowadzić to może do absurdalnych sytuacji, że korzystniejsze dla lekarza będzie wymierzenie mu kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku, bez zakazu wykonywania zawodu, niż orzeczenie łagodniejszych kar grzywny czy ograniczenia wolności z bardzo poważną sankcją jaką jest zakaz wykonywania zawodu.
Zmianą tego jednego przepisu ustawodawca zrównał odpowiedzialność za błąd medyczny z przestępstwami takimi jak np. napad z nożem w ręku.
Nowelizacja Kodeksu karnego została oprotestowana przez samorząd lekarski. Co więcej zmiany zaskoczyły również Ministra Zdrowia, który twierdzi, iż nie konsultowano z nim projektu ww. zmian. Ministerstwo Zdrowia deklaruje, że będzie dążyć do wyjaśnienia tych przepisów. Problem w tym, że przepis zaostrzający odpowiedzialność karną lekarzy już obowiązuje.