POTWIERDZANIE UPRAWNIEŃ LEKARZA POZ
Data dodania: 26-01-18
Autor: radca prawny Maria Rachwał-Frankowska
W ostatnim czasie NFZ skierował do świadczeniodawców z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej komunikat, z którego wynika m.in., iż „część lekarzy (brak informacji o tym, o jaką część lekarzy chodzi – dop. autora) udzielających świadczeń i tworzących listy aktywne w poz, celem potwierdzenia posiadania praw nabytych jako lekarza poz (art. 14 ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw), winna zwrócić się do właściwej Okręgowej Izby Lekarskiej celem uzyskania stosownego zaświadczenia, wskazanego w art. 14 ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”. W komunikacie tym wskazano również, że prosi się adresatów komunikatu o „weryfikacje uprawnień zawodowych lekarzy/lekarza poz tworzących listy aktywne i podjęcie działań wskazanych wyżej. Po uzyskaniu zaświadczeń z OIL, należy przesłać ich kserokopie do tutejszego OW NFZ”.
Komunikat ten wywołał wątpliwości, co do tego, którzy lekarze faktycznie powinni wystąpić do okręgowych izb lekarskich o wydanie zaświadczenia potwierdzającego kwalifikacje lekarza POZ. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim konieczności uzyskiwania zaświadczeń przez pediatrów, internistów oraz lekarzy posiadających specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej.
Kwestia ta wymaga krótkiego omówienia.
I tak w myśl art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej, lekarz POZ to lekarz który:
1) posiada tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny rodzinnej albo
2) odbywa szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie medycyny rodzinnej, albo
3) posiada specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej, albo
4) posiada specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii, pod warunkiem ukończenia kursu w dziedzinie medycyny rodzinnej
- z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej albo który wykonuje zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, wybrany przez świadczeniobiorcę zgodnie z art. 9.
W mojej ocenie, sformułowanie art. 6 ust. 1 ustawy o POZ nie budzi żadnych wątpliwości, co do tego, iż lekarze wymienieni w ww. przepisie z mocy samego prawa nabyli uprawnienia lekarza POZ z dniem wejścia w życia przedmiotowej ustawy. Powyższe dotyczy również pediatrów, przy czym powinni oni ukończyć kurs w dziedzinie medycyny rodzinnej (mają na to czas do końca 2024 roku). Pediatrzy nie muszą więc uzyskiwać zaświadczeń wydawanych przez okręgowe izby lekarskie, potwierdzających ich kwalifikacje jako lekarzy POZ.
Z kolei na podstawie art. 6 ust. 2 ww. ustawy, lekarzem POZ jest także lekarz:
1) posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej lub
2) posiadający specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych
- udzielający świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej przed dniem 31 grudnia 2024 r., pod warunkiem ukończenia kursu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, z zastrzeżeniem art. 14 ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1172) – dalej również jako ustawa zmieniająca u.ś.o.z.
Niefortunnie sformułowane zastrzeżenie stosowania art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z., zawarte w art. 6 ust. 2 ustawy o POZ, doprowadziło do powstania licznych wątpliwości interpretacyjnych, co do tego, którzy lekarze posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej lub posiadający specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych mają uprawnienia lekarza POZ oraz co do tego, czy ww. lekarze muszą uzyskiwać zaświadczenia z okręgowych izb lekarskich dotyczące praw nabytych do udzielania świadczeń POZ.
W tym miejscu należy przywołać zapisy art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z. Jak wynika z ust. 1 ww. przepisu, lekarz:
1) który posiada specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej lub specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, lub specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie pediatrii,
2) inny niż wymieniony w pkt 1, udzielający nieprzerwanie przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przez okres nie krótszy niż 10 lat, świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej
- zachowuje po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy prawo do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej.
Z kolei na podstawie ust. 3 przywoływanego przepisu, lekarz, który nie posiada wymaganego okresu doświadczenia zawodowego określonego w ust. 1 pkt 2, a który w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy udzielał świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej albo będąc zatrudnionym lub wykonując zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, zachowuje prawo do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej do dnia 31 grudnia 2017 r.
Ponadto, jak wynika z ust. 4 ww. przepisu, zaświadczenie potwierdzające posiadanie prawa do udzielania świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie ust. 1 lub ust. 3 wydaje, na wniosek lekarza, właściwa okręgowa rada lekarska.
Uprawnienia do udzielania świadczeń POZ, nabyte na podstawie ww. przepisu określa się mianem tzw. „praw nabytych”.
Odesłanie do stosowania art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z., zawarte w art. 6 ust.2, skłania do zastanowienia, jakiego zakresu podmiotowego i przedmiotowego odesłanie to dotyczy. Wątpliwości te zostały dodatkowo spotęgowane ww. komunikatem NFZ.
Należy w tym miejscu zauważyć, iż art. 6 ust. 2 ustawy o POZ odnosi się do węższego katalogu podmiotów, niż art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z. W art. 6 ust. 2 ustawy o POZ nie ma bowiem mowy o lekarzach pediatrach, którzy prawo do udzielania świadczeń POZ nabywają z mocy ust. 1 ww. przepisu. Tymczasem dyspozycja art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy zmieniającej u.ś.o.z. obejmuje również lekarzy pediatrów. Powyższa rozbieżność, jednoznacznie świadczy o tym, iż niemożliwe jest stosowanie art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z. w całości. W mojej ocenie oznacza to, że art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z., znajduje zastosowanie jedynie w zakresie nieuregulowanym bezpośrednio w ustawie o POZ. Przeciwna interpretacja ww. zastrzeżenia stosowania art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z., mogłaby prowadzić do absurdalnych wniosków, iż jedynie ci lekarze z I stopniem specjalizacji w dziedzinie medycyny ogólnej i ci lekarze interniści, którzy uzyskali te specjalizacje lub tytuł specjalisty przed 2007 r. mogliby zostać na gruncie obecnych przepisów uznani za lekarzy POZ. Powyższe wykluczałoby z POZ wszystkich specjalistów w dziedzinie chorób wewnętrznych, którzy specjalizację ukończyliby po 2007 r. Stanowiłoby to bezpodstawne różnicowanie uprawnień lekarzy tej samej specjalizacji i byłoby niezgodne z założeniami ustawy o POZ.
Należy więc stanąć na stanowisku, iż także lekarze posiadający specjalizację I stopnia w dziedzinie medycyny ogólnej lub posiadający specjalizację I lub II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie chorób wewnętrznych, udzielający świadczeń zdrowotnych z zakresu POZ przed dniem 31 grudnia 2024 r., (a więc również obecnie) nabywają uprawnienia lekarza POZ z mocy samej ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. Osoby te nie muszą uzyskiwać zaświadczeń z okręgowych izb lekarskich.
W związku z powyższym należy uznać, że zastrzeżenie stosowania art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z., pomimo, iż zostało sformułowane w dość niefortunny sposób, odnosi się do lekarzy innych niż wymienieni powyżej, udzielających nieprzerwanie przed 2007 r. przez okres nie krótszy niż 10 lat, świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej. Lekarze ci, jeżeli nie posiadają jeszcze zaświadczenia wydanego w oparciu o art. 14 ustawy zmieniającej u.ś.o.z., powinni zwrócić się o jego wydanie. Nie jest z kolei konieczne wnioskowanie przez lekarza o kolejne zaświadczenie, w przypadku posiadania zaświadczenia wydanego po wejściu w życie ustawy zmieniającej u.ś.o.z., gdyż zaświadczenia te wydawane były na czas nieokreślony.
Odnosząc się natomiast do sytuacji lekarzy, o których mowa w art. 14 ust. 3 ustawy zmieniającej u.ś.o.z, tj. tych którzy w 2007 r. nie posiadali wymaganego 10-letniego doświadczenia w POZ, a którzy w dniu wejścia w życie ww. ustawy udzielali świadczeń zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej na podstawie zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej albo będąc zatrudnionym lub wykonując zawód u świadczeniodawcy, z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę o udzielanie świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, zaznaczenia wymaga, iż utracili oni status lekarza POZ z dniem 31 grudnia 2017 r.